Giới thiệu chi tiết về Di tích Quốc gia Hải Vân Quan

Hải Vân Quan, được mệnh danh là "Thiên hạ đệ nhất hùng quan" (cửa ải hùng vĩ nhất dưới gầm trời), là một trong những di tích lịch sử đặc biệt mang giá trị di sản quan trọng của cả Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng.

1. Vị trí địa lý và Địa thế:

Vị trí: Tọa lạc trên đỉnh đèo Hải Vân, thuộc dãy núi Bạch Mã - Hải Vân, nằm ngay giữa ranh giới của thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) và phường Hòa Hiệp Bắc (quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng).

Độ cao: Ở độ cao khoảng 490m - 496m so với mực nước biển.

Ý nghĩa địa thế: Hải Vân Quan từng là một vị trí quân sự chiến lược vô cùng hiểm yếu, được coi là "yết hầu" trên tuyến đường thiên lý Bắc - Nam và là cụm phòng thủ quan trọng để bảo vệ kinh đô Huế từ phía Nam. Nơi đây có thể quan sát bao quát cả trên biển (Vịnh Đà Nẵng, Vịnh Lăng Cô) và trên đất liền.

2. Lịch sử và Kiến trúc:

Thời điểm xây dựng: Công trình được xây dựng thành một hệ thống phòng thủ quy mô vào năm Minh Mạng thứ 7 (1826), dưới triều Nguyễn.

Mục đích: Kiểm soát tuyến đường bộ Bắc – Nam và Vịnh Đà Nẵng.

Cấu trúc chính: Di tích gồm có hai cửa quan lớn, to cao, bề thế:

- Cửa trông về phía Bắc (phía Huế): đề ba chữ "Hải Vân Quan" (海雲關).

- Cửa trông về phía Nam (phía Đà Nẵng): đề sáu chữ "Thiên hạ đệ nhất hùng quan" (天下第一雄關) do vua Minh Mạng ban tặng.

- Hệ thống phòng thủ: Ngoài cổng thành chính, di tích còn có hệ thống tường lũy, lô cốt, ụ súng, chòi canh, nhà Vũ Khố, nhà Trú Sở được xây dựng để trấn giữ.

3. Giá trị và Hiện trạng:

- Di tích: Được xếp hạng là Di tích Lịch sử và Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia.

- Giá trị: Mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa, quân sự gắn liền với triều đại nhà Nguyễn. Nơi đây cũng là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa giữa hai miền đất nước.

- Trùng tu: Sau nhiều lần bị hư hại do chiến tranh và rơi vào cảnh hoang phế, cuối năm 2021, dự án trùng tu lớn với tổng kinh phí hơn 40 tỷ đồng đã được Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng phối -hợp triển khai. Công trình đã hoàn tất quá trình trùng tu vào khoảng năm 2024, phục dựng lại gần như nguyên bản dáng vẻ oai hùng thời kỳ nhà Nguyễn.

4. Điểm tham quan nổi bật và Khung cảnh thiên nhiên:

- Cổng thành cổ kính: Nơi du khách check-in với dòng chữ "Thiên hạ đệ nhất hùng quan" nổi tiếng.

- Dấu tích lịch sử: Khám phá các lô cốt, ụ súng còn sót lại từ thời chiến tranh.

- Khung cảnh: Từ Hải Vân Quan, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn cảnh:

- Phía Bắc là Vịnh Lăng Cô thơ mộng (một trong những vịnh biển đẹp nhất thế giới).

- Phía Nam là Vịnh Đà Nẵng, bãi biển Mỹ Khê và thành phố Đà Nẵng hiện đại.

- Khung cảnh núi non trùng điệp, đèo uốn lượn, mây phủ lãng đãng, tạo nên một bức tranh thủy mặc hùng vĩ.