Hoạt động nhuộm chàm và vẽ sáp ong tại Tà Xùa

Những tấm vải được nhuộm với màu sắc đẹp mắt

Nhuộm chàm và vẽ sáp ong được biết đến là nghề thủ công gắn bó lâu đời của người đồng bào H’mông tại xã Tà Xùa (Sơn La).

Sản phẩm của quá trình kiên trì và nhẫn tại này chính là những tấm vải với màu xanh trầm đặc trưng, các họa tiết độc bản nhằm lưu giữ và gửi gắm từng câu chuyện bên trong đó. 

Du khách du lịch Tà Xùa trong thời gian này sẽ được trực tiếp tham gia vào hành trình vẽ sáp ong và nhuộm chàm, tạo ra một sản phẩm riêng biệt cho bản thân hoặc làm quà cho gia đình, bạn bè.

Các bước nhuộm chàm và vẽ sáp ong chi tiết

Trước tiên, nghệ nhân sẽ chuẩn bị sẵn dụng cụ vẽ sáp ong, nồi nấu và những tấm vải trắng để du khách vẽ trên đó. Sau đó, người thợ thủ công sẽ hướng dẫn du khách vẽ phác thảo trên vải, làm quen dần với bốc cục để không bị bỡ ngỡ khi chuyển sang vẽ bằng sáp ong. 

Đối với các dụng cụ bút sáp, du khách được đồng bào hướng dẫn sử dụng chi tiết, đối với những ai chưa quen tay, sẽ có dụng cụ hỗ trợ để dễ dàng thao tác hơn.

Du khách được hướng dẫn chi tiết từng bước thực hiện

Bước tiếp theo, nghệ nhân bắt đầu nấu sáp ong. Mùi hương nhè nhẹ dần lan tỏa trong không gian nhà gỗ ấm áp. Người thợ kiên nhẫn chỉ dẫn cho du khách từng bước một. Từ cách đi đường nét ra sao, điều chỉnh tay thế nào để đường nét rõ ràng, không bị lem đến cách để hoa văn trở nên đậm màu.

Công đoạn nấu sáp ong

Sau khi đã nắm vững kỹ thuật vẽ sáp, du khách sẽ tiếp tục hoàn thiện tác phẩm của mình. Nét vẽ thấm đẫm sáp dần dần hiện lên trên tấm vải trắng, mang đến cho du khách cảm xúc hào hứng và thích thú tột độ.

Kết thúc công đoạn vẽ, du khách sẽ bắt tay vào việc nhuộm chàm. Những nghệ nhân tại Tà Xùa cũng chia sẻ chi tiết kinh nghiệm pha, ủ và định màu sao cho màu chàm được bền và đẹp nhất tới du khách.

Màu xanh chàm đã nhuộm đẫm, mang lại cảm giác bao la, mênh mông như không gian Tà Xùa. Sự kiên nhẫn cứ thế được xếp lớp: một lần nhúng, một lần phơi, rồi lại nhúng... mỗi lần là một nỗ lực để màu sắc đạt đến độ hoàn mỹ.

Công đoạn nhuộm chàm tạo màu cho vải

Khi công đoạn tạo hoa văn và nhuộm chàm của du khách hoàn tất, những tấm vải sẽ được đưa ra phơi. Chúng được treo dưới mái hiên, nơi làn gió nhẹ lướt qua mang theo hơi sương bảng lảng, giúp sắc xanh chàm dần lộ diện rõ nét. 

Chia sẻ về trải nghiệm này, bạn Nguyễn Hạnh (20 tuổi, Thái Nguyên) bày tỏ niềm vui: “Đây là một trải nghiệm rất ý nghĩa. Mình vừa có được sản phẩm mang dấu ấn cá nhân, lại vừa học hỏi sâu sắc hơn về nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào H'Mông.

Các tác phẩm sau khi hoàn thành

Nếu bạn có cơ hội đặt chân tới Tà Xùa, du khách hãy thử một lần mở rộng trải nghiệm thay vì chỉ dừng lại ở việc ngắm cảnh săn mây. Hãy dành một buổi chiều ngồi cạnh bếp lửa, tự tay dùng bút sáp tạo họa tiết, rồi nhúng vải vào nước chàm.

Điều đó sẽ giúp bạn mang về không chỉ là sản phẩm thủ công, mà còn là một phần hồn của núi rừng, một kỷ niệm thực sự khó quên.