Ngôi đền thiêng thờ vị tướng dưới thời Trần

Theo lịch sử Đảng bộ TP. Hải Phòng giới thiệu, đền Nam Hải Thần Vương là một trong những di tích cổ, có giá trị văn hóa và lịch sử quý báu bên mép đảo Hòn Dấu.

Tương truyền, một đêm nọ, khi ngư dân đang đánh cá gần đảo Dấu thì thấy có thi thể nổi lên trên mặt nước. Thấy vậy, ngư dân bèn đem vớt thi thể lên trên thì mới nhận đây là phần thi thể của một võ tướng, thân mình vẫn mặc giáp trụ nhưng đã bị mất đầu.

Sau đó, người dân chuẩn bị nghi lễ để ngày hôm sau mai táng. Điều kỳ lạ xảy ra là, sáng hôm sau, nơi đặt thi thể vị võ tướng đã được mối đùn lên, đắp kín thành một ngôi mộ. Biết sự lạ, mọi người bèn thắp hương khấn cầu để xin được sửa sang phần mộ cho thêm phần chu đáo.

Những ngày tiếp theo, người dân thường thấy vị võ tướng hiển linh dưới hình hài một ông già, râu tóc bạc phơ, lúc xuất hiện ở mỏm đá phía đông, lúc lại chơi ở bãi cát phía tây.

Người dân có khấn vái, cầu xin được biết quý danh những ông thần chỉ lặng lẽ mỉm cười và gật gù chỉ ra phía biển.

Thuyền giấy khổng lồ để người dân cúng Nam Hải Thần Vương

Từ đó, người dân Đồ Sơn gọi ông là Lão Đảo Thần Vương, cho lập đền ngay cạnh mộ để thờ. Vì đảo Hòn Dấu lại nằm phía Nam bán đảo Đồ Sơn nên được người dân gọi với biệt hiệu là Nam Hải Thần Vương.

Sự lạ chưa dừng ở đó, vào thời Lê Sơ, khi vua Lệ ngự giá kinh lý tại vùng Đồ Sơn, đã nghỉ đêm lại trên đảo Hòn Dấu. Lúc này, ngài nằm mơ thấy một ông già tự xưng là thần đảo. Ông có râu tóc bạc phơ, vai đeo chiếc giỏ, tay cầm cần câu.

Hôm sau, vua lên thuyền nhà vua mới xin thêm báo ứng nếu người trong mộng hôm qua thực sự là thần đảo. Ngay lập tức, một con cá quẫy mạnh nhảy vọt lên thuyền. Vua lập tức phong tước hiệu là Thần Vương và sai người tu sửa đền miếu để thờ phụng.

Đền Nam Hải Thần Vương - Điểm đến tâm linh hấp dẫn

Đền có quy mô kiến trúc kiểu chữ đinh, gồm 3 gian tiền tế và 2 gian hậu cung phía sau. Đồ thờ trong đền được bố trí uy nghiêm, bài bản. 

Vì thờ thần đảo nên mặt chính của đền sẽ được quay ra ngoài đảo. Không gian bên trong theo lối kiến trúc cổ, không gian xanh mát, rợp bóng cây cổ thụ.

Khu vực lăng Nam Hải Thần Vương

Các di vật phản ánh niên đại xây dựng của đền Nam Hải Thần Vương đều được phản ánh trên tấm bia đá. Bia khắc nổi hình mặt nguyệt với đôi rồng chầu theo phong cách nghệ thuật thời Nguyễn vào khoảng đầu thế kỷ XIX. 

Nội dung trên bia ghi lại những giai thoại lịch sử của đền và công việc thờ cúng Nam Hải Thần Vương.

Trước ban thờ chính, người có bài trì một chiếc giỏ và cần câu, gắn liền với sự tích xuất hiện của thần đảo. Đồng thời, đây cũng là hình tượng để thể hiện cho sự ước vọng về may mắn, sức khỏe của người dân trên đảo.

Ngư dân trong cùng quan niệm rằng, việc thờ thần trên đảo Hòn Dấu sẽ giúp phụ trợ cho họ thuận buồm xuôi gió, công việc hanh thông, tránh được mọi rủi ro trên biển.

Và để tưởng nhớ công ơn của vị võ tướng, hàng năm, phường Đồ Sơn sẽ tổ chức lễ hội Đảo Dấu từ ngày 1 tháng 2 âm lịch. Hội chính diễn ra trong vòng 3 ngày 8, 9, 10 để cầu cho Quốc thái dân an. 

Lễ hội Đảo Dấu, Đồ Sơn, Hải Phòng

Đặc biệt, trong thời gian diễn ra lễ hội còn có hoạt động rước đèn và thả thuyền giấy vào giờ Tý (tức 23h đêm ngày mồng 9 tháng 2 âm lịch).

Lễ hội không chỉ góp phần giữ gìn những truyền thống văn hóa tốt đẹp, giá trị lịch sử của dân tộc mà còn giúp quảng bá hình ảnh, tiềm năng du lịch của Đồ Sơn đến du khách trong và ngoài nước.